Του Γ. Δούκα Προέδρου και Δ/ Συμβούλου Ομίλου Road Kiosk
www.roadkiosk.gr
Όπως είναι γνωστό η διανομή του Τύπου και η διάθεση του στο αναγνωστικό κοινό την τελευταία πεντηκονταετία ρυθμίζεται από το ν.δ. 2943/14-8-1954, όπως αυτό έχει τροποποιηθεί .
Σκοπός της παραπάνω ρύθμισης υπήρξε η κατοχύρωση της ισότιμης και χωρίς αποκλεισμούς, επαρκούς και έγκαιρης διακίνησης του των διατιθέμενων εντύπων στο σύνολο της γεωγραφικής περιφέρειας κυκλοφορίας τους, με παράλληλη άρση των γεωγραφικών-συγκοινωνιακών δυσχερειών στη διανομή τους και μείωση του σχετικού κόστους.
Για τι σκοπό αυτό επιχειρήθηκε η οργάνωση της διακίνησης του Τύπου μέσω της αυστηρής οριοθέτησης της συμβολής κάθε εμπλεκομένου παράγοντα(Πρακτορεία, εφημεριδοπώλες, σημεία πώλησης-περίπτερα), η εγγύηση ελάχιστου εισοδήματος για τον καθένα από αυτούς, ώστε η διανομή του Τύπου να μην αποβαίνει ασύμφορη για κάποιον από αυτούς σε βάρος της κυκλοφορίας των εντύπων, αλλά και η αυτορύθμιση της αγοράς από Επιτροπή με συμμετοχή εκπροσώπων των ιδιοκτητών των εντύπων και των εφημεριδοπωλών, προς εξασφάλιση του ομαλού εφοδιασμού του συνόλου της γεωγραφικής περιφέρειας κυκλοφορίας των εντύπων.
Στα πλαίσια των παραπάνω επιλογών, κρίθηκε αναγκαία, υπό τις ιδιαίτερες κοινωνικές επαγγελματικές, οικονομικές και γεωγραφικές-συγκοινωνιακές συνθήκες που επικρατούσαν, η κατ΄ αποκλειστικότητα ανάθεση του έργου της διανομής του Τύπου από τα Πρακτορεία στα σημεία πώλησης, σε ειδικευμένους επαγγελματίες (εφημεριδοπώλες), η σύνδεση της επαγγελματικής τους δραστηριότητας με συγκεκριμένες περιφέρειες και ο αποκλεισμούς του ανταγωνισμού ανάμεσα τους. Σε διαφορετική περίπτωση θα ήταν οικονομικά ασύμφορη η έγκαιρη και ταχεία διανομή του ημερήσιου Τύπου σε απομακρυσμένα σημεία της ίδιας περιφέρειας, τα οποία εκείνη την εποχή υπήρξαν δυσχερώς προσβάσιμα λόγω των περιορισμένων δυνατοτήτων των διαθέσιμων μέσων και της έλλειψης υποδομών.
Για τον λόγο αυτό ανατέθηκε σε Επιτροπή ο προσδιορισμός της κατανομής του μέρους της τιμής κάθε εντύπου που αναλογούσε στους διακινητές του ως αμοιβή τους ανάμεσα στους εφημεριδοπώλες και τα σημεία λιανικής πώλησης του Τύπου και τέθηκε ως κατώτατο όριο της αμοιβής των εφημεριδοπωλών το ήμισυ του ποσού αυτού. Παράλληλα εξαιτίας της έλλειψης επαρκών και ικανών σημείων πώλησης Τύπου, χορηγήθηκε στους εφημεριδοπώλες η δυνατότητα απευθείας διάθεσης των εντύπων στο κοινό παράλληλα με τυχόν υφιστάμενα σημεία πώλησης.
Ωστόσο, οι κοινωνικοί παράγοντες που επέβαλλαν τις παραπάνω επιλογές έχουν στη σύγχρονη εποχή πλήρως διαφοροποιηθεί με αποτέλεσμα να προκύπτει πλέον η επιτακτική ανάγκη αναθεώρησης του νομοθετικού πλαισίου.
Η εξάλειψη, όμως, των συνθηκών που υπαγόρευσαν τις νομοθετικές αυτές επιλογές δεν υπήρξε ο μόνος λόγος επανεξέτασης του. Η ανάγκη αυτή υπαγορεύεται και από την επιλεκτική εφαρμογή του παραπάνω νομοθετικού πλαισίου λόγω των ασαφειών και του ελλείμματος θεσμικών εγγυήσεων, η οποία διατάραξε σε μεγάλο βαθμό την ισορροπία μεταξύ των παραγόντων διακίνησης του Τύπου(Πρακτορείων-Εφημεριδοπωλών-σημείων πώλησης) σε συνδυασμό με την ραγδαία ένταση του ανταγωνισμού στο χώρο του Τύπου, την εξέλιξη των εντύπων στη μορφή και το περιεχόμενο τους καθώς και τον πολλαπλασιασμό των διαθέσιμων τίτλων και του βαθμού εξειδίκευσης τους.
Οι αναχρονισμοί του υπάρχοντος πλαισίου και οι στρεβλώσεις στην εφαρμογή του εντοπίζονται στα κάτωθι σημεία:
1)H απόλυτη κατανομή της αγοράς μεταξύ των εφημεριδοπωλών σε συνδυασμό με την απαγόρευση της διακίνησης του Τύπου σε οποιοδήποτε τρίτο παράγοντα πλην των εφημεριδοπωλών ή την ουσιαστική αποθάρρυνση από την ανάληψη δραστηριότητας διακίνησης του Τύπου.
Η πρακτική αυτή ουσιαστικά επιβάλλει την αναγκαστική συνεργασία του σημείου λιανικής διάθεσης Τύπου με συγκεκριμένο εφημεριδοπώλη ανεξάρτητα από την ποιότητα των παρεχομένων από αυτόν υπηρεσιών, την τήρηση καλόπιστης συναλλακτικής μεταξύ τους ή το βαθμό συμμόρφωσης έκαστου μέρους στην ανάγκη ομαλής τροφοδοσίας σε Τύπο ως μέσο επίτευξης οικονομικού οφέλους. Μάλιστα, η πρακτική αυτή δεν έχει κανένα θεσμικό αντίβαρο, αφού οι προβλεπόμενες επιτροπές δεν λειτουργούν, με αποτέλεσμα τυχόν προβλήματα στη συνεργασία των δύο αυτών παραγόντων να επιλύονται σε βάρος του σημείου λιανικής πώλησης, αφού ο λιανοπωλητής δεν έχει δυνατότητα προμήθειας εντύπων από άλλη πηγή.
2)Η σύμπτωση στο πρόσωπο των εφημεριδοπωλών της ιδιότητας του προμηθευτή και του λιανοπωλητή, η οποία τους επιτρέπει να ανταγωνίζονται τα επαρκή πλέον σε αριθμό και υποδομές σημεία λιανικής πώλησης με καλύτερες δυνατότητες έκθεσης και αποθήκευσης των εντύπων, αλλά και από πλεονεκτική θέση λόγω του ελέγχου της προμήθειας σε αυτά.
3)Η διαπραγματευτική παντοδυναμία του προμηθευτή-εφημεριδοπώλη έναντι του λιανοπωλητή, αφού η κατανομή της μεταξύ τους αμοιβής προσδιορίζεται μονομερώς από αυτόν ελλείψει απόφασης από την οριζόμενη επιτροπή, προς δυνητικό μάλιστα όφελος όμορων η άλλων ανταγωνιστικών σημείων λιανικής πώλησης
4)Η άρση κάθε εμποδίου στην έγκαιρη και ταυτόχρονη πρόσβαση σε αποκλίνοντα σημεία της ίδιας περιφέρειας, η οποία επιτρέπει την παράλληλη εξυπηρέτηση τους από διάφορους εφημεριδοπώλες ή άλλους παράγοντες διακίνησης Τύπου (Πρακτορεία).
5)Ο πολλαπλασιασμός των διατιθέμενων τίτλων, η άνοδος του μορφωτικού επιπέδου και των απαιτήσεων του αναγνωστικού κοινού και η αύξηση του κόστους της λιανικής διάθεσης του Τύπου, αφού απαιτείται επιπλέον προσωπικό εργαζόμενο ακόμη και νυκτερινές ώρες, καθώς και η παροχή πρόσθετου κοινόχρηστου χώρου στα περίπτερα με καταβολή των αντίστοιχων δημοτικών τελών για την υποχρεωτική κατά τον νόμο έκθεση όλων των εντύπων και την καλύτερη εξυπηρέτηση του αναγνωστικού κοινού.
Ομοίως αυξήθηκε και το κόστος διαλογής λόγω της πολλαπλότητας των τίτλων και του όγκου τους (επιβάρυνση με προσφορές, διαφημίσεις κ.τ.λ). Με την υφιστάμενη πρακτική, το κόστος αυτό μετατοπίζεται αποκλειστικά στα σημεία λιανικής πώλησης, με αποτέλεσμα την πλημμελή έκθεση των εντύπων, την ανεπαρκή ενημέρωση του κοινού για το περιεχόμενο και τη διαθεσιμότητα τους, την ανεπαρκή προμήθεια τους, την έλλειψη κινήτρων για την προβολή τους κ.α. σε βάρος της διερεύνησης της απήχησης τους.
Αποτελεί κοινό τόπο ότι κάθε προσπάθεια εκσυγχρονισμού και μεταρρύθμισης του υφισταμένου πλαισίου και της πρακτικής εφαρμογής του πρέπει να προκύψει από απροκάλυπτη και επίπονη διαβούλευση όλων των εμπλεκομένων παραγόντων , ώστε να επιτυγχάνεται η βέλτιστη απόδοση της κυκλοφορίας του Τύπου παράλληλα με την προστασία των καλώς εννοούμενων συμφερόντων όλων των μερών, διά της προσαρμογής τους σε μια σύγχρονή ανταγωνιστική αγορά.
Ωστόσο, η κανονιστική απραξία και η έλλειψη ενδιαφέροντος της Πολιτείας, η προσκόλληση μεμονωμένων παραγόντων σε παρωχημένα πλαίσια της σημερινής πρακτικής και η γενικευμένη απροθυμία αποτέλεσαν τροχοπέδη στη διερεύνηση των συνθηκών και την προσαρμογή τους.
Παρότι μια καταγγελία δεν μπορεί να υποκαταστήσει μια καλόπιστη διαβούλευση, αποτελεί ένα έναυσμα για τη διερεύνηση των συνθηκών κυκλοφορίας του Τύπου, την αποκατάσταση της κλονισμένης ισορροπίας μεταξύ των παραγόντων της διακίνησης του και της ισότητας του, μέσω της μερικής αποκατάστασης της λειτουργίας του ανταγωνισμού και την τελική διαμόρφωση του με θετική συμβολή όλων των παραγόντων, πάντα με πρώτιστο στόχο τη βέλτιστη κυκλοφορία των εντύπων και την εισαγωγή σύγχρονων και ανάλογων εγγυήσεων για την ισότιμη διακίνηση τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου