Ανατρέχοντας ιστορικά στο παρελθόν της ανθρώπινης ιστορίας, οι κρίσεις χρέους, οι στάσεις πληρωμών, τα οικονομικά «κουρέματα» και οι επαναδιαπραγματεύσεις κρατικών χρεών αποδεικνύονται τόσο παλιές, όσο και ο δημόσιος δανεισμός.
Η πρώτη περίπτωση ελεγχόμενης χρεοκοπίας καταγράφεται στην Αρχαία Ελλάδα το 454 π.χ., όταν δέκα από τις δεκατρείς πόλεις-κράτη της Δηλιακής Συμμαχίας, που είχαν προχωρήσει σε δανεισμό από το Ναό της Δήλου, δήλωσαν αδυναμία αποπληρωμής του χρέους και κήρυξαν την πρώτη επίσημη στάση πληρωμών στην παγκόσμια ιστορία, ενώ οχτώ εξ αυτών ζήτησαν επαναδιαπραγμάτευση των όρων δανεισμού.
Εντούτοις, η κυρίαρχη μέθοδος επίλυσης της πλειοψηφίας των χρηματοπιστωτικών κρίσεων που επιλέχθηκε ιστορικά ήταν μέσω νομισματικών υποτιμήσεων, παρά μέσω αναδιάρθρωσης του χρέους, πρακτική που αναδείχθηκε κατά τη διάρκεια του 19ου και 20ου αιώνα σε περιπτώσεις χρεωκοπίας ή υπό την απειλή χρεωκοπίας, κυρίως λόγω της αύξησης της διασυνοριακής ροής χρέους, της ίδρυσης νέων ανεξάρτητων κρατών και της ανάπτυξης των μοντέρνων διεθνών οικονομικών αγορών.
Οι κομμουνιστικές επαναστάσεις, οι εμφύλιοι και οι γενικευμένες πολεμικές συρράξεις επέτειναν την κατάσταση, καθώς τα εμπλεκόμενα κράτη αδυνατούσαν ή δεν επιθυμούσαν να αποπληρώσουν τα χρέη τους, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση της Ρωσίας το 1917, της Κίνας το 1949 και της Κούβας το 1960, της Τουρκίας, Βουλγαρίας και Αυστροουγγαρίας στην αρχή του α' παγκοσμίου πολέμου και της Ιταλίας, Τουρκίας και Ιαπωνίας κατά το β' παγκόσμιο πόλεμο.
Σε άλλες περιπτώσεις η προοπτική της χρεωκοπίας και της επαναδιαπραγμάτευσης δημοσίου χρέους ακολούθησε περιόδους άκρατου δανεισμού, λόγω της ανάκυψης νέων πολιτικών συνθηκών ή επενδυτικών ευκαιριών, όπως για παράδειγμα κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του '60 και '70, όταν ανεξαρτητοποιήθηκαν πολλά αφρικανικά κράτη. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι κρίσεις πυροδοτήθηκαν από τουλάχιστον έναν από τους εξής παράγοντες:
(1) επιδείνωση των εμπορικών όρων σε χρεωμένα κράτη,
(2) οικονομική ύφεση στα κράτη παροχής κεφαλαίων
(3) αύξηση του διεθνούς κόστους δανεισμού σε κράτη-πιστωτές λόγω αυστηρότερης νομισματικής πολιτικής
(4) οικονομική κρίση σε κράτος-οφειλέτη μεταδιδόμενη διεθνώς μέσω οικονομικών και εμπορικών διασυνδέσεων.
Εξάλλου, όπως προκύπτει από το γράφημα, η σωρεία επικαλυπτόμενων κύκλων κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980 δεν αντανακλά μόνο το γεγονός ότι αποτέλεσε μια δεκαετία οικονομικών κρίσεων σε παγκόσμια κλίμακα, αλλά και ότι η υιοθέτηση οικονομικών μέτρων στόχευε διαδοχικά σε λύσεις περιορισμένου χρονικού ορίζοντα. Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της βάσης δεδομένων, ο μέσος όρος «κουρέματος» ανέρχεται σε 37%, ενώ τουλάχιστον το 50% από αυτά είναι χαμηλότερου μεγέθους από 23% ή πλέον του 53% και ο μέσος όρος αυξάνεται διαρκώς τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
Δείτε αναλυτικά όλες τις διεθνείς περιπτώσεις αναδιάρθρωσης κρατικού χρέους από το 1970 έως το 2010 και την επικαιροποιημένη οικονομική τους κατάσταση, βασισμένη στα στοιχεία της πρώτης και μοναδικής διεθνούς καταγραφής haircuts που δημοσιοποιήθηκε τον Ιούλιο του 2011 και αφορά 180 «κουρέματα» χρέους σε 68 κράτη σε Flash στο http://www.igraphics.gr/interactive/gr-c/kouremata-xreous
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου